Directory

โครงสร้าง directory ในระบบ Unix/Linux จะมีหน้าตาประมาณ

/
├── bin
├── boot
├── build
├── cdrom
├── dev
├── etc
├── home
│   └── username
│       ├── Desktop
│       ├── Documents
│       ├── Downloads
│       ├── Music
│       └── Pictures
├── lib
├── lib32
├── lib64
├── lost+found
├── media
├── mnt
├── opt
├── proc
├── root
├── run
├── sbin
├── selinux
├── srv
├── sys
├── tmp
├── usr
└── var

โดยที่ / (แค่ / ตัวเดียว) คือ directory ราก ส่วน /home/username/ จะเป็น directory ประจำผู้ใช้ ซึ่งระบบจะย่อให้เป็น ~ เพื่อให้อ่าน/เรียกใช้ได้สะดวกขึ้น

ภายในแต่ละ directory จะมี directory พิเศษที่ชื่อว่า . (directory ตัวเอง) และ .. (directory แม่) ไว้สำหรับการ browse directory

แม้ว่า Unix/Linux บางระบบจะแสดง path ไว้ที่ prompt อยู่แล้ว แต่เราก็สามารถเรียกดู fullpath ได้โดยคำสั่ง pwd (ซึ่งจะไม่ย่อ home direstory) ครับ

$ pwd
/home/username

การแสดงไฟล์ที่มีอยู่ใน directory นั้นๆ สามารถทำโดยคำสั่ง ls

$ ls
Desktop  Documents  Downloads  Music  Pictures
$ ls -a
.   .cache   Desktop    Downloads  Pictures
..  .config  Documents  Music      .profile

สังเกตว่านอกจาก . กับ .. แล้ว ยังมีไฟล์ที่โดนซ่อนไว้โดยใช้ . นำหน้าชื่ออีกด้วย

ส่วนการแสดงไฟล์ที่อยู่ใน directory อื่น อาจผ่าน argument เข้าไปให้ ls ก็ได้

$ ls Documents/
help.txt  tutorial.txt  abc.txt

แต่ถ้าต้องการเปลี่ยน directory ก็ทำได้ผ่านคำสั่ง cd

$ cd Pictures/Flower/
$ pwd
/home/username/Pictures/Flower/
$ cd ~
$ pwd
/home/username
$ cd /
$ pwd
/
$ cd
$ pwd
/home/username

สังเกตว่าถ้าไม่ผ่าน argument เป็นชื่อ directory เข้าไป มันจะพาเรากลับ directory ส่วนตัวครับ

แต่หากจะย้อนกลับไป directory ก่อนหน้าที่จะเปลี่ยนไปยังที่ใหม่ สามารถใช้พารามิเตอร์ - ของ cd เพื่อสลับ directory สองอันไปมาได้

$ pwd
/home/username
$ cd /etc
$ pwd
/etc
$ cd -
/home/username
$ cd -
/etc
$ cd -
/home/username

นอกจากการเปลี่ยน directory ด้วย cd แล้วยังสามารถใช้ pushd ในการเปลี่ยน directory ได้ด้วย แต่คำสั่งนี้จะเก็บ directory ปัจจุบันเอาไว้ แล้วดึงกลับมาได้ด้วย popd โดย 2 คำสั่งนี้จะเก็บรายชื่อ directory ในรูปแบบ stack ซึ่งใช้กฎ Last-In, First-Out (LIFO)

$ pwd
/home/username
$ pushd /etc
/etc ~          # first item is current directory
$ pwd
/etc
$ pushd /bin
/bin /etc ~
$ pwd
/bin
$ popd
/etc ~
$ pwd
/etc
$ pushd /usr
/usr /etc ~
$ pwd
/user
$ popd
/etc ~
$ pwd
/etc
$ popd
~
$ pwd
/home/username
$ popd
-bash: popd: directory stack empty

ส่วนการสร้าง/ลบ directory ได้โดยคำสั่ง mkdir และ rmdir

$ mkdir Test
$ ls
Desktop  Documents  Downloads  Music  Pictures  Test
$ mkdir Test/Sub
$ mkdir Test/Sub/Set
$ mkdir Test/Sub/Way
$ ls Test/Set
Set  Way
$ rmdir Test/Sub/Set
$ ls Test/Set
Way

สังเกตว่าการลบด้วย rmdir จะต้องทำกับ directory ว่างๆ เท่านั้น ถ้าต้องการลบ directory ที่ยังมีไฟล์อยู่ในนั้นทำได้โดยคำสั่ง rm -r

$ rm -r Test
$ ls
Desktop  Documents  Downloads  Music  Pictures

สิ่งที่ต้องระวังให้มากคือ เราไม่สามารถกู้คืนไฟล์ที่ลบด้วย rmdir หรือ rm -r ได้นะครับ